De rijke muzikale lente van 2015 versomberde toen bekend werd, dat het "Koninklijk Toneel- en Operettegezelschap De Zodemannen” uit St. Truiden ermee gestopt was. Samen met Casino Tongeren de laatste dergelijke vereniging in onze provincie.
Sinds 1935 was ze, met honderden toneel- en operettevoorstellingen, een culturele hoeksteen van de Haspengouwse stad. Geen fortuinenverslindende passieve consumptiecultuur, zoals nu de norm is. Wél een hardwerkende vereniging, wortelend in de eigen leefgemeenschap, daaruit haar energie en creativiteit halend, daaraan zeer gesmaakte
goedkope (vergeleken bij professionele gezelschappen) theaterproducties biedend. Deze vereniging wist een groot publiek op te bouwen. Ze (zangers, toneelspelers, dansers, decorbouwers, kleedsters, visagisten, orkestmusici, etc. etc.) stonden decennia lang halfjaarlijks garant voor verscheidene uitverkochte zalen. Hoe kon zo een levenskrachtige, succesvolle vereniging teloor gaan? Met hetzelfde scenario, dat elders te lande analoge verenigingen de laatste decennia de das omdeed (om helaas geen alternatief te bieden).
Sinds 2003 zaten halfjaarlijks ook violisten van Dilsen-Stokkem in de orkestbak. ‘De Zodemannen’ ontdekten hen in het CC Ter Kommen (Hoeselt) in de operette ‘Seppl’ ‘ van Emiel Hullebroek. Onze mensen vulden sindsdien de Luikse violisten in de orkestbak aan. Hetzelfde gold, op een uitzondering na, voor zangers, dansers, toneelspelers, instrumentalisten. Mensen uit de eigen regio werden zeldzamer of stroomden niet door naar de enige theatervereniging van hun stad/regio.
Subsidies en sponsoring waren beperkt, zeker vergeleken bij de steun aan andere initiatieven. Met steeds minder geld en eigen mensen werd het moeilijk om alles draaiende te houden, ondanks de vrijwillige medewerkers. Zaalinkomsten waren dus levensnoodzakelijk! Maar in de digitale programmering van/door CC De Boogaard werden ze doodgezwegen. Zo waren ze onbestaande voor nieuwe, potentiële toeschouwers en/of medewerkers. Ze vulden halfjaarlijks, ondanks alle beperkingen nog 3 zalen, maar... kregen er de laatste jaren slechts 2. Nochtans biedt de programmering van het CC zelf zelden een uitverkochte voorstelling, laat staan eenzelfde productie 2x uitverkocht.
Zo was het nog maar een kwestie van tijd. Een kleine 1500 mensen gaan voortaan niet meer naar het CC Den Boogaard. Na de voorstelling ook niet meer naar de omliggende horeca, want wat zij graag horen/zien wordt niet geprogrammeerd. Wel moeten ze voor die andere programmering belastingen betalen.
Wie dans, muziek, woord studeert in de regio St. Truiden verloor een uniek doel na de opleiding. Heel de ervaring (artistiek, organisatorisch,...) en het netwerk van zo een vereniging over decennia verdwijnt. De opstap voor aankomende professionelen om podiumervaring op te doen, is weg. Nu professionelen van over de landsgrenzen gehaald. Mocht op een dag in St. Truiden toch opnieuw een vonkje kiemen is met geen kapitalen overeind te krijgen, wat nu goedkoop vanzelfsprekend aanwezig was.
In de 80-ger jaren van de vorige eeuw verkocht Piet Jaspaert, 1ste directeur van CC Hasselt, soms tot 40.000 (veertigduizend!) toegangskaartjes voor zijn voorstellingen met een goed uitgekiende combinatie van professionelen en amateurs van eigen bodem. Meer dan 40!!! uitverkochte voorstellingen waren al voorbij als het theaterseizoen op 1 oktober nog maar begon. Schouwburg de Maaspoort in Venlo evenaarde dit succes tussen de jaren 1980 en 2000 meermaals... met hetzelfde recept. En het geïnde budget bleef telkens in de stad, in tegenstelling tot artiesten van absoluut topniveau die, na een enkele voorstelling voor vaak een half gevulde zaal, met een groot honorarium per vliegtuig het land verlaten. Hoe was het weer? Cultuur is verlieslatend?